Langs de Ruysdaelkade en Hobbemakade zijn nieuwe bomen geplant.

Volgens Amsterdamse traditie keert de iep terug langs de kade. In Amsterdam staan zo’n 300.000 laan- en straatbomen waaronder een groot aantal iepen. Niet voor niets is Amsterdam Europese Iepenhoofdstad. Met name de iepen langs de grachten geven de binnenstad internationale allure.

Waarom de iep? Wij vragen het Jan Willem Obbink, senior groenadviseur van gemeente Amsterdam. ‘Een boom is net een kind, met de juiste voedingsbodem en aandacht, kunnen de bomen uitgroeien tot prachtige exemplaren.’
De iep keert terug langs de Ruysdaelkade en Hobbemakade, waarom de keuze voor deze boom?
Amsterdam kent een lange traditie van iepen. Al in de 17e eeuw werden iepen aangeplant. De iep is een sterke weerbare boomsoort, die zich goed aanpast. Daarnaast is de boom ook gewoon mooi om naar te kijken. Helaas is de iep in de afgelopen eeuw nogal eens getroffen door de iepenziekte. Daarom wordt in Amsterdam al 30 jaar lang sterk ingezet op bestrijding van de iepenziekte waardoor we de jaarlijkse uitval heel beperkt kunnen houden. Daarnaast planten we tegenwoordig heel veel ziekteresistente iepen aan vooral de zg ‘Amerikaanse resista iep’. Voor de Ruysdaelkade is gekozen voor de zogenaamde Ulmus  ‘New Horizon’ en voor de Hobbemakade de Ulmus ‘Rebona’. De New Horizon heeft een wat lossere, ruimere kroon. Deze past beter op de Ruysdaelkade, omdat daar geen dubbele rij staat en de bomen meer ruimte hebben om breder te groeien.

Waarom is gekozen voor jonge bomen?
Deze bomen ogen misschien nog wat ‘jong’ vanwege hun hoogte en stamdikte, maar eigenlijk zijn ze al 12 jaar oud. De ideale leeftijd om deze boom op deze locatie te planten. Bij bomen geldt: ‘hoe groter de boom hoe dikker de wortelkluit’. Maar de kluit moet altijd boven het grondwater worden aangeplant, anders verdrinken de wortels en sterven ze af. Bij een boom van deze afmeting, komt de wortelkluit in ieder geval niet in het hoog gelegen grondwater terecht. Daar komt bij dat wat kleinere bomen makkelijker aanslaan en zich beter kunnen aanpassen aan de nieuwe groeiplaats. De nieuwe bomen hebben een stamomtrek tussen de 20 en 25 centimeter. Hiermee wijken we af van wat in de kapvergunningen genoemd is als herplantmaat (deze varieert per vergunning tussen maat 30-35 en 40-45). Maar deze jonge exemplaren hebben dus de ideale groeikansen. De verwachting is dat je na enkele jaren amper meer verschil ziet tussen een boom die is aangeplant in maat 20-25 en bijvoorbeeld 35-40.

Wat gebeurt er allemaal om de bomen een goede toekomst te geven?
Om te zorgen dat een nieuwe boom goed aanslaat, is het niet alleen van belang een goede gezonde boom uit te zoeken bij de kwekerij. Nog veel belangrijker is in welke groeiplaats de boom geplant wordt en wat er wordt gedaan om te zorgen dat de wortels goed gaan groeien. Rond de nieuwe bomen op de Ruysdaelkade en Hobbemakade wordt dan ook een grote hoeveelheid speciaal bomenzand aangebracht (25 m3 per boom). Op de Hobbemakade passen we daarnaast onder de strook met parkeerplaatsen een kratsysteem toe die voorkomt dat het bomenzand door parkerende auto’s te sterk verdicht raakt. Op de Ruysdaelkade speelt dat niet, omdat in die strook alleen voetgangersruimte is en bv fietsparkeren. Omdat de bomen hier op het dak van de garage komen te staan, wordt hier wel een speciaal waterbuffersysteem op het dak aangelegd, zodat er voor de bomen voldoende water beschikbaar is. Verder wordt op de Hobbemakade rekening gehouden met tracés van kabels en leidingen. Om te voorkomen dat de wortels hier schade gaan toebrengen, komen hier speciale wortelschermen.

Bij alle bomen die we gaan aanplanten, zorgen we voor drie jaar intensieve nazorg. De bomen worden gemonitord en wanneer nodig wordt er bij de wortelkluiten water gegeven.

Hoe ziet zo’n waterbuffersysteem eruit?
Over de gehele lengte van de garage is, aan de zijde van de Ruysdaelkade, een speciaal waterbuffersysteem aangebracht. Het zijn eigenlijk grote langwerpige bakken gevuld met lavastenen en daarboven een speciaal doek dat grenst aan het bomenzand. Het waterbuffersysteem wordt gevoed door hemelwater dat via putten in het systeem wordt gebracht. Ook zijn er voorzieningen aangebracht om bij extreme droogte het systeem tussentijds van water te voorzien. Zodra de bomen gaan wortelen en het doek bereiken, kunnen ze water halen uit deze bakken. Over de gehele lengte van de garage zijn in totaal vier van deze bakken geplaatst.

Zijn er wel eens eerder bomen op een dak van een garage/gebouw geplant?
Ja, dit soort kunstmatige groeiplaatsen, zoals wij dat noemen, zie je steeds vaker in de drukke stedelijke omgeving. Bijvoorbeeld op de Zuidas en op Sloterdijk. Belangrijk is vooral de watervoorziening en afvoer goed te regelen.